Artık hemen hemen her alanda hayatımızın vazgeçilmez bir parçası olan bilgisayarlar senin de yaşamında yer ediniyor ise ‘Veri nedir?’ sorusunu çok garipsemeyeceğini umuyorum. Öyleyse nedir verinin önemi? Bu altın değerindeki data dünyayı nasıl değiştiriyor?
Veri Nedir?
Verinin ne olduğundan başlamak gerekirse, aslında ham ve organize olmayan farklı biçimlerdeki data olarak tanımlayabiliriz. Bilgisayarlar tarafından işlenerek anlam kazandığında ise ‘bilgi’ olarak isimlendiriyoruz.
Büyük Veri Nedir?
Büyük veri gelişen teknolojilerle beraber tüketicilerin doğurduğu artan veri kullanım oranından oluşan muhtelif veri kümesidir. Bir diğer deyişle verinin analiz sürecinin ardından kümeleme işlemi yapılarak makul ve işlenebilir duruma getirilmiş halidir.
Peki şimdi mi değerli oldu bu veriler?
Bu sorunun yanıtı biraz şaşırtıcı olmakla birlikte hayır! Yani işlenmemiş verinin değerini de sorgulayabiliriz. Öyleyse nedir veriyi bu denli anlamlı kılan şeyler!
Evrenin oluşumunda da olduğu gibi dört mühim bileşen söz konusu veriyi değerli kılan bileşenler arasında. Büyük verileri oluşturan bu bileşenleri bir yapbozu oluşturan 4V olarak tanımlayabiliriz.
NEDİR BU 4V?
- Volume (Hacim)
- Velocity (Hız)
- Variety (Çeşitlilik)
- Veracity (Doğruluk, tutarlılık) ‘dan oluşur.
1. Volume (Hacim)
Büyük verinin temel özelliğini çeşitli kaynaklardan toplanmış olan büyük hacmi oluşturmaktadır. Keza bu datalar her geçen gün kat be kat artarak büyümekte. Soyut örneklerle açıklamak gerekirse: Facebook, tweet’ler, anlık mesajlar, e-posta, internet ve mobil kullanımı vb prototipleri göz önünde bulundurabiliriz. Hatta dünya çapında her dakika oluşturulan hesaplar, indirilen uygulamalar, yayınlanan gönderilerle oluşturulan verinin inanılmaz sayılarla arttığını belirtebiliriz.
2. Variety (Çeşitlilik)
Büyük verileri değerli kılan bir diğer özelliği de çok çeşitli seçenek sunması. Bu da farklı kaynaklardan çeşitli formatlarda toplanıp oluşturulmasıyla meydana geliyor. Keza yapılandırılmış dataların yanı sıra metin, multimedya, sosyal medya, iş raporları gibi yapılandırılmamış verileri de içerir.
Yapılandırılmış veriler tanımlanmış bir yapıya sahiptir. Geleneksel veri ve analiz yöntemlerini kullanarak depolayabilir ve analiz edebiliriz. Bunun aksine yapılandırılmamış verilerin tanımlanmış herhangi bir modeli yoktur. Zira bunlar daha çok sosyal medya güncellemeleri, anlık mesajlaşma konuşmaları, bloglar, video yüklemeleri gibi dataları içerir.
3. Velocity (Hız)
Günümüzün koşuşturmalı dünyasında zaman arta kalan maddi değerler kadar önem arz ediyor. Bu noktada veriyi değerli kılan bir diğer bileşenin hız olması hiç de şaşırtıcı değil doğrusu! Özellikle rekabet ortamında hızlı dönüşler almak pozitif etkenlerden birisi. Hızlı sonuç ve teslimat gibi beklentilerin doğurduğu baskının karşısında gerçek zamanlı iyi bilgiler ve kararlar almak oldukça önemli. Hatta çok büyük miktarda farklı veriyi hızlı bir şekilde toplayıp analiz etmek kayda değer bir niteliğe sahip.
Naçizane bir söylemde bulunmam gerekirse, yüksek kalitede data sunuyor olsanız dahi hızınız düşük olduğu takdirde işletmenin vereceği kararı ehemmiyetli ölçüde etkileyebilirsiniz!
4. Veracity (Doğruluk, Tutarlılık)
Buraya kadar değinmiş olduğumuz ‘verilerin hacim, çeşitlilik ve hızının eşsiz üçlüsü’ inanılmaz etkiler sunuyor olsa da karışık bir bilgi yığını oluşturabilir. Bu denli büyük verilerin bazı belirsizliklere sahip olabileceğini göz önüne alarak veriyi kıymetli kılan son bileşene değinmekte fayda var. Bundan ötürü işletmeyi güçlendiren bilgiler sağlayabilmek adına büyük veriden temiz ve alakalı verileri filtrelememiz gerekir.
Yani doğru kararlar verebilmek için girdi olarak kullandığımız verileri:
- Uygun şekilde derlemeliyiz.
- Uyumlu hale getirmeliyiz.
- Doğrulamalı ve tek tip hale getirmeliyiz!
4V VE DİĞER V’LER
4 ana bileşenden bahsettiğimize göre genel olarak diğer V’lerle beraber göz atalım. 😊
Hacim (Volume): Ne kadar veri var?
Hız (Velocity): Veriler ne kadar hızlı oluşturuluyor, taşınıyor veya erişiliyor?
Çeşitlilik (Variety): Kaç farklı kaynak türü var?
Doğruluk (Veracity): Verilere güvenebilir miyiz?
Geçerlilik (Validity): Veriler doğru mu?
Uygulanabilirlik (Viability): Veriler eldeki kullanım senaryosuyla ilgili mi?
Oynaklık (Volatility): Veriler ne sıklıkla değişir?
Güvenlik açığı (Vulnerabilty): Verileri güvende tutabilir miyiz?
Görselleştirme (Visualization): Veriler kullanıcaya nasıl sunulabilir?
Değer (Value): Veriler anlamlı bir yatırım getirisi sağlayabilir mi?
PEKİ BİRÇOK BİLEŞENDEN OLUŞAN BU VERİLER DEĞİŞEN DÜNYANIN NEYİ OLUYOR?
Veri yeni …
– Topraktır
– Sucuktur
– Elektriktir
– Sudur
- Her şeydir!
VERİLER YENİ BİR EKONOMİYE YOL AÇIYOR! Ve bunun örneklemini Google, Facebook, Amazon’dan Yapay Zekâ’ya kadar birçok mecrada görebiliyoruz. Keza bu denli çeşitli topraklarda yer alması görselleştirmenin önemini özümseyebilmemiz için bir kez daha vurguluyor bizlere. Bilhassa yarının dijital olarak dönüştürülmüş iş modellerini tanımlamak adına da büyük önem ifade ediyor. Bu süreç adına veriyi toprakla muazzam ahengi olan güneşe benzetmek oldukça yerinde olur diye umuyorum😊
Velhasıl veri de güneş gibi asla yıpranmayacak ve tükenmeyecek bir şey! Hatta kendine özgü olan özelliğini de paylaşayım sizinle: BÜYÜR, BÜYÜR, BÜYÜR…
Büyümesinden doğan ve aklımızı kurcalayan noktaya da değinelim son olarak😉
‘Veriler baş edemeyeceğimiz kadar büyürse?’
Bu noktada Tümamiral Grace Hopper’ın bir sözünden alıntı yaparak bu konuya açıklık getirmenin daha net olacağını düşünüyorum. Velhasıl Tümamiral Grace Hopper demiş ki:
Eski zamanlarda ağır yükler için öküz kullandılar ve bir öküz kütüğü kaldıramadı diye daha büyük bir öküz yetiştirmeye çalışmadılar.
Diyeceğim o ki bizler de ‘Daha büyük bilgisayarlar için değil, daha fazla bilgisayar sistemi için çabalamalıyız.’ 😎
